Aπό το Σιάτλ το 1999 στην Αθήνα την άνοιξη του 2006: Τo 4o Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ

Εξι χρόνια κλείνουν αυτές τις μέρες από την ιστορική διαδήλωση στο Σιάτλ των Ηνωμένων Πολιτειών, την διαδήλωση που σηματοδότησε την γέννηση του κινήματος ενάντια στην "καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση".

Οι διαδηλωτές που είχαν συγκεντρωθεί εκείνες τις ημέρες, στα τέλη του Νοέμβρη του 1999 στο Σιατλ, στην "πρωτεύουσα" της Μάικροσοφτ και της Μπόινγκ, την καρδιά της υψηλής τεχνολογίας της Αμερικής, δεν ήταν ιδιαίτερα πολλοί: με βία ξεπερνούσαν τις 30.000. Ούτε ήταν όλοι αποφασισμένοι εχθροί του καπιταλισμού: η πλειοψηφία είχε έρθει να διαδηλώσει για τα δικά της ιδιαίτερα ζητήματα -την καταστροφή του περιβάλλοντος, την "απελευθέρωση" του εμπόριου, την καταλήστευση του Γ' Κόσμου. Οι επαναστάτες, έτσι και αλλιώς μικρή μειοψηφία μέσα στην αμερικανική κοινωνία, ήταν πρακτικά απόντες εκείνη την ημέρα: η περικύκλωση της Συνόδου Κορυφής του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου ήταν έξω από τις προτεραιότητές τους.
Παρόλα αυτά το Σιάτλ έγινε σημείο καμπής, έγινε ένα από αυτά τα μεγάλα γεγονότα που αλλάζουν την ροή της ιστορίας. Υπήρχαν δυο βασικές αιτίες για αυτό.
Η πρώτη ήταν η επιτυχία. Η διαδήλωση κυριολεκτικά αιφνιδίασε όχι μόνο τους συνέδρους αλλά και την αστυνομία και την ίδια την αμερικανική κυβέρνηση. Δεν ήταν η πρώτη φορά που η Σύνοδος Κορυφής ενός διεθνούς οργανισμού "περικυκλωνόταν" από διαδηλωτές. Μέχρι τώρα, όμως, οι περικυκλώσεις αυτές ήταν καθαρά συμβολικές -οι διαδηλωτές κατά κανόνα μετριουνταν σε εκατοντάδες. Αυτή τη φορά μετριούνταν σε δεκάδες χιλιάδες. Η αστυνομία πανικοβλήθηκε, επιτέθηκε με βία στους διαδηλωτές και μετέτρεψε ολόκληρη την πόλη σε πεδίο μάχης.
Και οι σύνεδροι πανικοβλήθηκαν. Στο τέλος οι διοργανωτές δεν είχαν άλλη επιλογή από το να ακυρώσουν την Σύνοδο Κορυφής. Το κίνημα είχε μόλις πετύχει μια απιστευτη νίκη.
Το "μυστικό" αυτής της επιτυχίας ήταν η δεύτερη αιτία που έκανε το Σιατλ σημείο καμπής: αυτή τη φορά δεν είχε καλέσει στην περικύκλωση η μία ή η άλλη ομάδα. Είχαν καλέσει σχεδόν όλες. Στους δρόμους του Σιατλ διαδηλώναν εκείνη την ημέρα πλάι-πλάι οι λιμενεργάτες και οι οικολόγοι, οι φοιτητές και οι ομοφυλόφιλοι, οι ανθρωπιστές που ζητούσαν την παραγραφή των χρεών των Γ'Κόσμου με τους ακτιβιστές των οργανώσεων προστασίας της θαλάσσιας χελώνας. Είχαν συγκεντρωθεί εδώ για να διαδηλώσουν ενάντια στον κοινό εχθρό. Και ο εχθρός δεν ήταν η μια ή η άλλη κυβέρνηση, ούτε η μια ή η άλλη πολυεθνική: ήταν το ίδιο το σύστημα, ο καπιταλισμός της εποχής της "παγκοσμιοποίησης".
Ο πλανήτης ολόκληρος αιφνιδιάστηκε από τα γεγονότα του Σιατλ. Για την πλειοψηφία των ανθρώπων η απίστευτη νίκη, μέσα στην ίδια την καρδιά της Αμερικής, του πιό ισχυρού καπιταλισμού του κόσμου, έμοιαζε με το πρώτο ηλιόλουστο πρωϊνό μετά από έναν κρύο χειμώνα. Για τους ίδιους τους καπιταλιστές έμοιαζε με φάντασμα που γύριζε από τα παλιά. Μα μόλις πριν από μια δεκαετία δεν είχαν πανυγυρίσει "το τέλος του κομμουνισμού", "το τέλος της ιστορίας";
Το Σιατλ, βέβαια, δεν είχε πέσει από τον ουρανό. Είχε προηγηθεί η εξέγερση των Ζαπατίστας, των ινδιάνων ιθαγενών της επαρχίας Τσιάπας του Μεξικού την Πρωτοχρονιά του 1994. Υστερα είχε έρθει η μεγάλη απεργία στη Γαλλία τον Δεκέμβρη του 1995 -μια άπεργία που κράτησε τέσσερεις ολόκληρες βδομάδες. Ο ίδιος ο καπιταλισμός αντιμετώπιζε συνεχώς τεράστια προβλήματα: το φθινόπωρο του 1997 μια νομισματική κρίση είχε σαρρώσει, μέσα σε λίγες μέρες, την μια μετά την άλλη όλες τις "ακμάζουσες" αναδυόμενες οικονομίες της νοτιοανατολικής Ασιας. Τον Αυγουστο του 1998 κατάρρευσε το τραπεζικό σύστημα της Ρωσίας. Υστερα ήρθε η σειρά της LCTM, του μεγαλύτερου κερδοσκοπικού αμοιβαίου κεφαλαίου των ΗΠΑ, που απείλησε να συμπαρασείρει στον πάτο ολόκληρη την παγκόσμια οικονομία. Για τους απλούς ανθρώπους -είτε ζούσαν και δούλευαν στη Νέα Υόρκη και το Παρίσι είτε στο Μπουένος Αϊρες και τη Μανίλα- η οικονομική αυτή αστάθεια μεταφραζόταν σε μόνιμη ανασφάλεια. Και σε φτώχεια. Δυο μήνες αργότερα ήρθε το Σιατλ.

Εξι χρόνια έχουν περάσει από τότε. Μέσα σε αυτά τα χρόνια το κίνημα πλήθυνε, δυνάμωσε, απλώθηκε και ωρήμασε. Τον Σεπτέμβρη του 2000 ήρθε στην Ευρώπη -με την διαδήλωση ενάντια στην Σύνοδο Κορυφής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) στην Πράγα. Ακολούθησε το μεγαλειώδες συλλαλητήριο στην Γένοβα της Ιταλίας, τον Ιούλη του 2001, ενάντια στην σύνοδο των G8 -των ηγετών των 8 ισχυρότερων κρατών του πλανήτη. Αυτή τη φορά δεν είμαστε 30.000 αλλά 300.000. Αλλά και οι G8 δεν αιφνιδιάστηκαν αυτή τη φορά -μας περίμεναν και ήταν προετοιμασμένοι για την σύγκρουση. Η αστυνομία του Μπερλουσκόνι, του πρωθυπουργού της Ιταλίας που είναι και η μια από τις 8 ισχυρότερες χώρες του πλανήτη, επιτέθηκε με δολοφονική μανία στους διαδηλώτές, αφήνοντας πίσω της έναν νεκρό, τον νεαρό Κάρλο Τζουλιάνι και εκατοντάδες τραυματίες.
Η κορυφαία στιγμή του κινήματος ήταν αναμφίβολα η ιστορική 15η Φλεβάρη του 2003, η πρώτη παγκόσμια μέρα δράσης ενάντια στον επερχόμενο αμερικανοβρετανικό πόλεμο στο Ιρακ. Μαζικές διαδηλώσεις -συχνά εκατοντάδων χιλιάδων- πλημμύρισαν εκείνη την ημέρα σχεδόν όλες τις πρωτεύουσες και τις μεγάλες πόλεις του πλανήτη. Στο Λονδίνο οι διαδηλωτές ξεπέρασαν τα δυο εκατομμύρια. Συνολικά, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, εκείνη την ημέρα κινητοποιήθηκαν σε ολόκληρο τον πλανήτη 37 εκατομμύρια άνθρωποι ενάντια στον πόλεμο. Ηταν η μεγαλύτερη συντονισμένη παγκόσμια διαμαρτυρία στην ιστορία μέχρι σήμερα.


Η πορεία του κινήματος μέσα σε αυτά τα 6 χρόνια δεν ήταν ούτε ευθύγραμμη, ούτε δεδομένη. Η ιστορία είναι γεμάτη καμπές και γυρίσματα και το κίνημα χρειάστηκε να απαντήσει, να ανταποκριθεί σε αυτές τις αλλαγές. Ξανά και ξανά βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μεγάλες επιλογές, με επιλογές καθωριστικές όχι μόνο για την επιτυχία αλλά και για την ίδια την επιβίωση του κινήματος. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα ήταν η επίθεση στους διδυμους πύργους της Νέας Υόρκης την 9 Σεπτέμβρη του 2001. Τι θα έπρεπε να κάνει το κίνημα; Να καταγγείλει "την βία από όπου και αν προέρχεται" και να θρηνήσει μαζί με τον Μπους για τα θυματα της "τρομοκρατίας"; Να πανυγυρίσει για το πλήγμα που υπέστη η αμερικανική υπερδύναμη αδιαφορόντας για τους 3.000 σχεδόν νεκρούς; 'Η να θεωρήσει τα θύματα της επίθεσης θύματα του απύθμενου μίσους που γεννάει το ίδιο το σύστημα με την δυστυχία που σπέρνει στον πλανήτη -θύματα του ίδιου του "παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού", δηλαδή;
Τα ερωτήματα αυτά δεν ήταν ακαδημαϊκά. Τον Σεπτέμβρη του 2001, λίγες μέρες μετά την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, επρόκειτο να γίνει στις ΗΠΑ η Σύνοδος Κορυφής του ΔΝΤ και το κίνημα είχε προετοιμαστεί για μια ακόμα μαζική περικύκλωση. Κάτω από την πίεση της τραγωδίας της 9/11 οι διοργανωτές αποφάσισαν να ακυρώσουν την διαδήλωση. Πολλοί θεώρησαν ότι το κίνημα είχε πιά πεθάνει. Η σειρά των άρθρων που είχε εγκαινιάσει μόλις η βρετανική "έγκυρη" Finacial Taims για το "αντικαπιταλιστικό κίνημα" διακόπηκε στη μέση. Αν είχε επικρατήσει αυτή η γραμμή της υποχώρησης, το Σιατλ και η Γένοβα θα ήταν σήμερα απλά και μόνο μια φωτεινή ανάμνηση.
Αλλά δεν επικράτησε. Στις ίδιες της ΗΠΑ ένα (μικρό αρχικά) κομμάτι του κινήματος αντί να στραφεί στους θρήνους στράφηκε ενάντια στον ίδιο τον Μπους και τα σχέδιά του να "πάρει εκδίκηση" -να στείλει τα στρατεύματα του να ισοπεδώσουν και να καταλάβουν πρώτα το Αφγανιστάν και ύστερα το Ιρακ. Τα πανό και τα πλακάτ "Not in my Name", "οχι στο όνομά μου" που πάλευαν ενάντια στα πολεμικά σχέδια του Μπους ήταν μια πηγή ελπίδας και έμπνευσης για ολόκληρο το κίνημα.
Στην Ευρώπη, η γραμμή αυτή έγινε κυρίαρχη μέσα στο κίνημα. Αλλά όχι αυτόματα. Χρειάστηκε πραγματική "μάχη" μέσα στο κίνημα για να κυριαρχήσει η άποψη "όχι στον πόλεμο, είτε έχει, είτε δεν έχει την έγκριση του ΟΗΕ" απέναντι στην πιο "μετριοπαθή" και συμβιβαστική άποψη που ζητούσε να κρατήσουμε ίσες αποστάσεις ανάμεσα στον Μπους και τον Σαντάμ Χουσεϊν και επέμενε ότι θα έπρεπε τα συνθήματά μας να είναι "ζυγισμένα" ανάμεσα στην καταγγελία του πολέμου και την καταγγελία της τρομοκρατίας. Το σημείο καμπής ήταν το 1ο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ (ΕΚΦ) που έγινε στην Φλωρεντία της Ιταλίας τον Νοέμβρη του 2002. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι από όλη την Ιταλία συγκεντρώθηκαν το πρωϊ του Σαββάτου 8 Νοέμβρη στην Φλωρεντία για να πάρουν μέρος στην δαδήλωση που είχε οργανώσει το ΕΚΦ και να βροντοφωνάξουν "όχι στον πόλεμο", "κάτω τα χέρια από το Ιρακ", "όχι άλλο αίμα για το πετρέλαιο". Η Συνέλευση των Κινημάτων που έγινε το επόμενο πρωϊ, αποφάσισε να καλέσει σε μια πανευρωπαϊκή μέρα δράσης ενάντια στον επερχόμενο πόλεμο. Η ημερομηνία: 15 Φλεβάρη 2003.
Το πρώτο "Κοινωνικό Φόρουμ" είχε γίνει τον Γενάρη του 2001 στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας. Αυτό το "Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ" (ΠΚΦ) θα ήταν, σύμφωνα με τους διοργανωτές, η απάντηση του κινήματος στο "Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ" -την ετήσια συνάντηση των πλούσιων και των ισχυρών του πλανήτη που γίνεται παραδοσιακά κάθε χειμώνα στο Νταβός της Ελβετίας. Υστερα ήρθε η Γένοβα. Στην πρώτη διεθνή συνάντηση για την διοργάνωση της διαδήλωσης, τον Μάη του 2001, οι σύνεδροι αποφάσισαν να αυτονομαστούν "Κοινωνικό Φόρουμ της Γένοβας". Μέσα στους επόμενους μήνες δεκάδες -αλλού μικρά, αλλού μεγάλα- "Κοινωνικά Φόρουμ" ξεφύτρωσαν σε όλη την Ιταλία.
Οι δεκάδες χιλιάδες ακτιβιστές που συγκεντρώθηκαν τον Νοέμβρη του 2002 στην Φλωρεντία δεν είχαν έρθει μόνο για να πάρουν μέρος σε κάποιες από τις εκατοντάδες συζητήσεις του ΕΚΦ αλλά και για να συναποφασίσουν το μέλλον του κινήματος. Το ΕΚΦ δεν είναι απλά και μόνο ένας "χωρος" συνύπαρξης και ανταλλαγής απόψεων. Είναι το "κεντρικό επιτελείο" του κινηματος.

Το κίνημα απογειώθηκε στην Ιταλία μετά την Γένοβα και την Φλωρεντία. Η Ρώμη πλημμύρισε ξανά και ξανά με εκατομμύρια διαδηλωτές ενάντια στην εμπλοκή στον πόλεμο του Μπους. Η κυβέρνηση του Μπερλουσκόνι βρέθηκε ξανά και ξανά αντιμέτωπη με δυνατές απεργίες, μεγάλες φοιτητικές κινητοποιήσεις και μαζικά συλλαλητήρια. Στην Γαλλία, τη χώρα που φιλοξένησε τον Νοέμβρη του 2003 το 2ο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ, το κίνημά μας είχε μια τεράστια νίκη: το "όχι" στιο Ευρωσύνταγμα, τον περασμένο Μάη. Στη Βρετανία, όπου έγινε το 3ο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ, η αριστερά κατάφερε, στις εκλογές που ακολούθησαν να μπεί ξανά, ύστερα από μισό αιώνα, στο κοινοβούλιο. Και στην Ιταλία και στην Γαλλία και στην Βρετανία το ΕΚΦ λειτούργησε σαν πηγή έμπνευσης και για το κίνημα και για την αριστερά. Το ίδιο θέλουμε να γίνει και τον Απρίλη με το 4ο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ στην Ελλάδα. Η επιτυχία, όμως, δεν θα έρθει αυτόματα, από τον ουρανό. Το κίνημά μας βρίσκεται και πάλι αντιμέτωπο με μεγάλες προκλήσεις. Οι απαντήσεις μας και οι επλογές μας θα παίξουν κρίσιμο ρόλο.

Ενα κομμάτι της αριστεράς στην Ελλάδα, με πρώτη και κύρια την ηγεσία του ΚΚΕ, αντιμετωπίζει εχθρικά το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ. "Το ΕΚΦ", έγραφε χαρακτηριστικά ο Ριζοσπάστης τον Φλεβάρη "αποτελεί μια ανοιχτή επέμβαση ενάντια στο λαϊκό κίνημα και τους αγώνες στη χώρα μας. Οχι μόνο γιατί οι ευρωπαϊκές δυνάμεις δεν έχουν δείξει την παραμικρή αλληλεγγύη στους αγώνες που βρίσκονται σε εξέλιξη, αλλά και γιατί οι ντόπιοι διοργανωτές βρίσκονται στον αντίποδα αυτών των αγώνων (από την συναινετική πλειοψηφία της ΓΣΕΕ, τους συνενόχους στον "εθνικό διάλογο" για την Παιδεία, τους ευρωφιλελεύθερους τους Συνασπισμού κλπ)". Το ΚΚΕ αντιμετωπίζει το ΕΚΦ σαν ένα φεστιβάλ της Σοσιαλδημοκρατίας που όχι μόνο ελέγχεται από τις ηγεσίες της ευρωπαϊκής Κεντροαριστεράς αλλά έχει και στενές σχέσεις με τις κυβερνήσεις, την Ευρωπαϊκή Ενωση και τις ίδιες τις μεγάλες επιχειρήσεις. "Ας στείλουν έγκαιρα την πρόσκλησή τους στον κύριο Μπαρόζο (τον επίτροπο Οικονομικών της ΕΕ" έγραφε κοροϊδευτικά ο Νίκος Σαρετάκης στον Ριζοσπάστη. "Με τέτοιους όρους ίσως 'μια άλλη τράπεζα είναι εφικτή'... ένας άλλος κόσμος, όμως, σίγουρα ΟΧΙ...".
Αυτή η επίθεση δεν είναι απλά και μόνο κοντόθωρη. Είναι και πέρα για πέρα ψεύτικη. Πως μπορεί να λέει κανείς ότι οι δυνάμεις που έστειλαν πχ. το Ευρωσύνταγμα στα σκουπίδια στην Γαλλία καθοδηγούνται από τον Μπαρόζο; Πως μπορεί να καταγγέλει κανείς σαν "όργανο του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού" το κίνημα που ανάγκασε την κυβέρνηση της Ισπανίας να αποσύρει τα στρατεύματά της από το Ιρακ; Πως μπορεί να θεωρεί κανείς ότι τα συνδικάτα που οργάνωσαν πχ. την μάχη ενάντια στο Ασφαλιστικό του Γιαννίτση το 2001 ή την γενική απεργία στις 14 Δεκέμβρη του 2005 ενάντια στον προϋπολογισμό του Αλογοσκούφη "βρίσκονται στον αντίποδα των αγώνων";
Η αλήθεια είναι ότι αυτές οι καταγγελίες του Ριζοσπάστη δεν ανταποκρίνονται ούτε στην ίδια τη στάση του ΚΚΕ στο διεθνές κίνημα. Διαβάζουμε πχ. στον "Ρ' της 3/12/2005 στο Ανακοινωθέν της Γραμματείας του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης (ΠΣΕ) ότι:
"Η Γραμματεία του ΠΣΕ (που συνεδρίασε στην Κούβα) συζήτησε και επεξεργάστηκε ένα πλάνο δράσης για το προσεχές διάστημα (εκδηλώσεις του ΠΣΕ και ευρύτερες):...
* 24-29 του Γενάρη 2006, Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ Αμερικής, Καράκας-Βενεζουέλα".
Ε, μη μας πουν ότι και ο Κάστρο και ο Τσάβες και το ΠΣΕ συμμετέχουν σε Φόρουμ - όργανα του ιμπεριαλισμού!
Ο Μπαρόζο δήλωσε πράγματι ότι θα ήθελε να "συνομιλήσει" με τις 150.000 που συγκεντρώνονται στο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ. Μάταια προσπαθεί ο Ριζοσπάστης να ερμηνεύσει αυτή την δήλωση σαν απόδειξη "συμβιβασμού" με τον καπιταλισμό. Δεν είναι οι 150.000 αυτοί που ζητάνε να "συνομιλήσουν" με τον Μπαρόζο. Το αντίστροφο συμβαίνει. Το μόνο που αποδεικνύει αυτή η δήλωση είναι την δύναμη του κινήματός μας: όπως φάνηκε και στη Γαλλία τον Μάη, ούτε η Κομισιόν, ούτε οι κυβερνήσεις, ούτε οι καπιταλιστές μπορούν πιά να μας αγνοούν.
Το 4ο ΕΚΦ θα είναι ένα μεγάλο γεγονός για το κίνημα στην Ελλάδα. Κανένας αγωνιστής δεν πρόκειται να το αγνοήσει -είτε θέλει, είτε δεν θέλει η ηγεσία του ΚΚΕ. Δεκάδες χιλιάδες εργάτες, φοιτητές, άνεργοι, μαθητές, συνδικαλιστές, ακτιβιστές από τα κινήματα, μέλη των μη κυβερνητικών οργανωσεων θα έρθουν στην Αθήνα για να παρακολουθήσουν τις εκδηλώσεις, να πάρουν μέρος στις συζητήσεις, να ανταλλάξουν απόψεις και να αποφασίσουν για τα επόμενα βήματα. Εκατοντάδες χιλιάδες συνάδελφοί τους από την Ελλάδα, την Ευρώπη αλλά και τον κόσμο ολόκληρο θα έχουν τις μέρες εκείνες στραμμένα τα μάτια τους στην Αθήνα για να μάθουν τι συζητήθηκε, τι προτάθηκε και τι αποφασίστηκε. Ο τρόπος με τον οποίο θα οργανώσουμε το 4ο ΕΚΦ θα έχει καταλυτική σημασία για την επιτυχία του.
Η δύναμη του κινήματός μας στηρίχτηκε στην ενότητα, στο "δεύτερο μυστικό" του Σιατλ: στην συνένοση συνδικάτων, οικολογικών οργανώσεων, αριστερών κομμάτων, γυναικείων κηνήσεων, μη κυβερνητικών οργανισμών κλπ σε ένα μέτωπο, ενάντια σε έναν κοινό εχθρό -τον παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό και τους διεθνείς οργανισμούς του. Αυτό το "μυστικό" θα πρέπει να το διαφυλάξουμε στο 4 ΕΚΦ.

Μια μερίδα του κινήματος πιέζει για ένα Κοινωνικό Φόρουμ κατακερματισμένο, χωρισμένο -ακόμα και χωροταξικά- σε διαφορετικές "θεματικές ενότητες". Οι οικολόγοι θα βρίσκονται με τους οικολόγους και τα συνδικάτα με τα συνδικάτα -αλλά ό ένας μακριά από τον άλλον. Οι μεγάλες συζητήσεις -όπου μπορούν να βρεθούν στο ίδιο πάνελ μια δάσημη προσωπικότητα της αριστεράς με έναν νέο ακτιβιστή από κάποιο "περιφεριακό" κίνημα- θα πρέπει να εγκαταλειφθούν. Ολες οι συζητήσεις θα πρέπει, σύφωνα με τις απόψεις τους, να είναι "αυτοοργανωμένες" -να γίνονται με πρωτοβουλία και ευθύνη των ίδιων των οργανώσεων που τις προτείνουν. Το Φόρουμ δεν θα είναι ένας χώρος ανταλλαγής απόψεων ανάμεσα στα διάφορα κινήματα αλλά απλά ένας χώρος κοινής συνεύρεσης.
Οι απόψεις αυτές συτηρίζονται στις ιδέες της "αυτονομίας" -ενός πολιτικού ρεύματος του οποίου οι πιο γνωστοί εκπρόσωποι είναι ο Τόνι Νέγκρι και ο Μάικλ Χαρντ, οι συγγραφείς των βιβλίων "Η Αυτοκρατορία" και "Το Πλήθος". Για την αυτονομία οι εργατικοί αγώνες έχουν μικρή σημασία -μια μεγάλη απεργία είναι ισοδύναμη (αν όχι και υποδεέστερη) σε σημασία για την μάχη ενάντια "στην αυτοκρατορία" από μια πχ. αντιρατσιστική συναυλία. Οι μάχες ενάντια στις συγκεκριμένες επιθέσεις των αφεντικών είναι ασήμαντες μπροστά στον γενικότερο πόλεμο ενάντια στην "υπερεθνική ελίτ". Ο ίδιος ο Νέγκρι γελοιοποιήθηκε, κυριολεκτικά, στα μάτια εκατομμυρίων αγωνιστών στις αρχές της χρονιάς υποστηρίζοντας ενεργά, σε δημόσιες συγκεντρώσεις στην Γαλλία, πλάϊ-πλάι με στελέχη της κυβέρνησης, το "ναι" στο Ευρωσύνταγμα.

Το 4ο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ της Αθήνας έχει όλες τις προϋποθέσεις για να γίνει ένας μεγάλος σταθμός για το κίνημα. Για να το πετύχουμε όμως αυτό θα χρειαστεί να συνδεθούμε με όλες τις πραγματικές και κρίσιμες μάχες που δίνει το κίνημα και στην Ελλάδα, και στην Ευρώπη και στον κόσμο ολόκληρο. Να συνδεθούμε με τους αγώνες ενάντια στην κυβέρνηση του Καραμανλή -να κάνουμε για το εργατικό κίνημα το Φόρουμ τον επόμενο σταθμό μετά την διαδήλωση της ΔΕΘ τον περασμένο Σεπτέμβρη και ην γενική απεργία της 14ης Δεκέμβρη. Να συνδεθούμε με τους αγώνες της νεολαίας που ξεφτίλισε τον περασμένο μήνα την κυβέρνηση της Γαλλίας. Να συνδεθούμε με τους αγώνες των μεταναστών ενάντια στον ρατσισμό της "Ευρώπης Φρούριο". Να συνδεθούμε με την αντίσταση στο Ιρακ, στο Αφγανιστάν και την Παλαιστίνη. Να συνδεθούμε με το αντιπολεμικό κίνημα στις ΗΠΑ που "απειλεί" να κάνει τον Μπους έναν νεό Νίξον.

Η "Πρωτβουλία Γένοβα 2001" θα δώσει όλες της τις δυνάμεις για να γίνει και το 4ο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ ένας σταθμός στον αγώνα μας για έναν άλλο κόσμο.